Hướng dẫn cách vẽ tranh sơn dầu đúng chuẩn

Bắt đầu

1
Chọn sơn. Trước khi tìm hiểu kỹ thuật sơn dầu, bạn cần biết rõ về các loại sơn dầu. Mặc dù có rất nhiều loại sơn dầu trên thị trường nhưng bạn đừng để bị thu hút bởi các sản phẩm rẻ tiền. Mua sản phẩm rẻ tiền, kém chất lượng sẽ làm cho việc tô màu khó khăn hơn, mất đi sự thú vị và khiến bạn bực bội. Trả thêm một ít tiền để mua loại sơn mà bạn chỉ cần sơn một lớp thay vì hai hoặc ba lớp để có cùng độ hiển thị màu và khả năng phối màu.
- Bộ sơn dầu cơ bản nhất cần phải có những màu sau: màu vàng cadmium, vàng orche, đỏ cadmium, màu đỏ thẫm alizarin crimson, xanh biển ultramarine, trắng titanium và đen mars. Bạn có thể kết hợp các màu này để tạo ra bất kỳ màu sắc nào trong vòng tròn màu (ví dụ: vàng và đỏ tạo ra cam).
- Bạn sẽ thấy rằng màu trắng được dùng hết rất nhanh nên bạn cần mua một tuýp sơn trắng to và tuýp nhỏ hoặc vừa cho các màu còn lại.
- Không nên mua bộ màu dành cho học sinh vì giá thành phải chăng nhưng lại có chất lượng kém nhất. Hơn nữa, bạn nên tránh mua bộ màu có kèm theo cọ vì loại cọ này cũng thường có chất lượng kém.
2
Chuẩn bị các vật liệu còn lại. Người mới làm quen với việc tô màu thường có xu hướng không mua một số dụng cụ để tiết kiệm tiền. Mặc dù đây là một suy nghĩ hoàn toàn bình thường nhưng có một vài dụng cụ cơ bản mà bạn cần để việc tô tranh sơn dầu trở nên thú vị hơn và dễ dàng hơn.
- Chọn một vài loại cọ sơn cơ bản được làm từ chất liệu tốt. Bạn không cần bắt đầu với nhiều cọ nhưng có thể mua mỗi loại vài cây. Ban đầu bạn sẽ cần cọ có đầu lông tròn hoặc dẹp với kích thước khác nhau.
- Đầu cọ từ sợi tổng hợp thường mềm mịn còn loại tự nhiên thì sẽ cứng hơn. Bạn sẽ dùng cả hai loại để thực hiện các kỹ thuật sơn khác nhau.
- Bạn cũng sẽ cần dao trộn sơn dầu để pha màu, bảng pha màu vẽ, khung vẽ với chất liệu canvas hoặc vải canvas được căng ra để vẽ và một ít khăn và lọ để vệ sinh cọ.
- Sơn dầu thường rất đặc khi vừa lấy ra khỏi tuýp và phải được pha loãng bằng xăng trắng (white spirits) hoặc nhựa thông (turpentine) để tô lớp đầu tiên và dùng dung môi pha sơn như dầu lanh hoặc dầu hạt poppy để pha loãng màu cho các lớp sau. Áp dụng quy tắc 'Thick on thin' (lớp đặc trên lớp lỏng) để các lớp màu không bị nứt hoặc tách ra.
- Một số dụng cụ không bắt buộc gồm có giá vẽ, tạp dề, tấm vải lót và một hộp chuyên dụng để đựng các dụng cụ.^[1]
3
Sắp xếp khu vực vẽ tranh. Vì vẽ tranh sơn dầu có rất nhiều dụng cụ nên bạn sẽ cần sử dụng một khu vực rộng. Đặt giá vẽ hoặc bàn ở nơi tránh xa tiếng ồn và ánh nắng trực tiếp nếu như có thể. Trải một tấm vải lót để sơn không chảy xuống làm hỏng sàn nhà.
- Sơn dầu thường có mùi nên bạn cần chọn vẽ ở nơi thoáng mát, mở cửa hoặc cửa sổ.
- Nếu dùng giá vẽ, bạn sẽ điều chỉnh cho phù hợp với vị trí ngồi hoặc đứng và góc độ. Đảm bảo vị trí của giá vẽ được đặt sao cho bạn cảm thấy thoải mái khi vẽ, thay vì gây ra khó khăn.
- Mặc bộ trang phục cũ dành riêng cho vẽ tranh để bảo vệ da và những bộ quần áo đẹp. Sơn dầu cực kỳ khó làm sạch nên bạn cần lưu ý cẩn trọng để tránh bị dính sơn.
- Nếu có tóc dài, bạn nên cột đuôi ngựa hoặc búi tóc để tóc không bị dính sơn. Tháo nhẫn hoặc vòng tay mà bạn đang đeo.

Phần2

Lên ý tưởng cho bức tranh

1
Tạo bản vẽ phác thảo. Dùng bút chì để phác thảo chủ thể mà bạn muốn vẽ. Bạn có thể phác thảo trực tiếp trên vải canvas hoặc vẽ trên giấy can và dùng giấy than để chuyển bản vẽ sang vải canvas. Khi vẽ chủ thể, bạn nên lưu ý bố cục và dùng khoảng âm.
- Bố cục là cách sắp xếp các vật trên tranh. Bạn nên sắp xếp thật tốt để mắt tập trung vào toàn bộ bức tranh thay vì chỉ nhìn vào một điểm đơn độc.
- Khoảng âm là không gian xung quanh vật thể. Nếu dùng một vật thể trong đời thực để vẽ lên vải canvas thì bạn sẽ vẽ những khu vực khó bằng cách nhìn vào khoảng không xung quanh vật thể thay vì nhìn thẳng vào vật thể. Cân nhắc việc nên tô khoảng âm như thế nào khi bắt đầu sơn màu cho bức tranh để làm nổi bật vật thể.
- Ghi chú những hình dạng chồng lên nhau vì chúng làm tăng thêm độ sâu cho bố cục. Nếu vật thể của bạn không có hình dạng chồng chéo thì bạn nên sắp xếp lại. Việc này sẽ làm cho bức tranh trông thật hơn.
2
Tìm nguồn ánh sáng. Để tạo ra bức tranh hiện thực, bạn cần phải thể hiện rõ những điểm sáng và tối. Hãy nhìn vào vật thể và xác định góc đón ánh sáng và vị trí vùng sáng lẫn vùng tối.
- Tất cả các nguồn sáng đều tạo bóng nhưng nếu ánh sáng chiếu trực tiếp từ phía trên vật thể thì sẽ rất khó thấy bóng. Thử di chuyển ánh sáng hoặc vật thể để bóng và vùng sáng hiển thị rõ hơn.
- Bạn sẽ không thể có phần bóng cực kỳ tối hoặc vùng sáng cực kỳ sáng. Trên thực tế thì bạn sẽ có phạm vi mức độ gần giống nhau. Đừng lo lắng về việc ánh sáng không làm cho bóng và vùng sáng hiển thị rõ ràng.
3
Cân nhắc việc sử dụng màu sắc. Với người mới làm quen với sơn dầu, thường rất khó pha màu sao cho giống với màu của vật thể. Lý do là vì bộ não cũng cấp một tiêu chuẩn màu lý tưởng; bạn thấy trời xanh nên bạn sẽ pha sơn màu xanh biển để rồi nhận ra màu sơn sáng hơn và sặc sỡ hơn màu trời thật sự. Bí quyết ở đây là loại bỏ màu sắc biểu trưng mà não sử dụng và nghiên cứu các màu thật đang được sử dụng. Việc này sẽ làm thay đổi độ sáng của màu sơn.
- Bức tranh khi nhìn vào ban đêm sẽ có màu đậm hơn và phong phú hơn khi xem ban ngày - thời điểm mà tranh thường sẽ có màu sáng hơn.
- Kiểm tra màu của vật thể dưới ánh sáng; vào ngày trời nắng, vật thể sẽ có ánh vàng. Khi trời âm u, ánh sáng bị phân tán qua tầng mây nên sẽ làm cho vật thể có màu xám. Ngoài ra còn có đèn màu - bảng hiệu đèn neon hoặc bóng đèn màu làm ảnh hưởng đến màu sắc của vật thể.
4

Quan sát sự chuyển động của vật thể. Bạn đang sơn màu tranh tĩnh chỉ với một ít hoặc không có chuyển động? Hay vật thể của bạn ở trên cánh đồng trong ngày trở gió và có rất nhiều chuyển động? Tập trung vào chuyển động của vật thể là rất quan trọng để bạn có dự tính cho các nét cọ. Tranh hiện thực sẽ có những nét cọ tạo ra chuyển động hoặc sự tĩnh lặng.

Phần3

Tạo ra tác phẩm của bạn

1
Pha màu. Sơn dầu mất rất nhiều ngày để khô nhưng đây là một bất lợi có thể bỏ qua được. Tuy nhiên, bạn gần như không thể pha một màu sơn hai lần nên hãy pha màu với lượng lớn và giữ lại sau những lần sơn để bạn sử dụng cùng một màu sơn.
- Dùng vòng tròn màu để giúp bạn biết cách pha màu. Vòng tròn màu sẽ cho bạn thấy màu cấp 1, cấp 2 và cấp 3 cùng với cách pha màu.
- Màu thuần khiết là những màu chưa được pha với trắng hoặc đen. Bạn có thẻ pha màu cấp 1 để tạo ra màu cấp 2.
- Để tạo ra màu nhẹ nhàng (tint), bạn sẽ pha thêm màu trắng. Như vậy, màu sẽ sáng hơn và có tông màu pastel.
- Để tạo màu đậm (shade), bạn sẽ thêm màu đen vào bất kỳ màu nào.
- Để tạo màu trung gian (tone), bạn sẽ thêm màu trắng vào màu đậm (bất kỳ màu nào đã được pha với màu đen). Màu trung gian được sử dụng rất nhiều vì nó hiển thị những màu mà chúng ta thấy hằng ngày.
2
Bắt đầu sơn màu. Bạn có thể chọn bất kỳ phương pháp sơn màu nào mà bạn thích, chẳng hạn như tô màu hoàn chỉnh cho các phần hoặc sơn nhiều lớp màu trên toàn bộ bức tranh. Tuy nhiên, khi vẽ tranh sơn dầu, bạn sẽ áp dụng phương pháp lỏng trước đặc sau, tức là bạn sẽ sơn lớp sơn lỏng trước rồi đến lớp sơn đặc.
- Thử sơn màu lên những vật thể cơ bản. Tất cả các vật thể đều được hình thành từ vài hình dạng cơ bản như hình lập phương, hình nón, hình trụ và hình tròn. Sơn những hình này ở dạng vật thể thực, như một hộp cam hoặc sơn lên hình dạng phẳng của chúng.
- Để pha loãng sơn, bạn sẽ dùng dung môi pha sơn (dầu lanh hoặc nhựa thông) kết hợp với sơn. Lúc đầu bạn sẽ chỉ lấy một ít và sau đó từ từ tăng dần đến khi có được kết cấu sơn mong muốn.
- Mất khoảng 3 ngày để lớp sơn đầu tiên khô trước khi sơn thêm lớp thứ hai nên bạn cần kiên nhẫn trong khi chờ sơn khô.
3
Thử nhiều phương pháp khác nhau. Có rất nhiều cách để làm cho bức tranh trở nên hoàn hảo nhưng học tất cả những điều đó khi bạn mới làm quen với việc sơn dầu sẽ quá sức của bạn. Thay vào đó, bạn chỉ tập trung tìm hiểu vài kỹ thuật trong một lúc.
- Thử phối màu. Đây là quy trình phối hai hoặc nhiều màu một cách tinh tế (như màu sắc khi mặt trời lặn). Để thực hiện việc này, bạn sẽ thêm nhiều lớp sơn sao cho chúng nằm cạnh nhau trên tranh vẽ. Sau đó, dùng cọ đầu dẹp để tán đều các màu sơn, tán theo hướng mà bạn muốn tạo ra hiệu ứng phối màu.
- Tạo ra màu glaze. Tức là bạn sẽ dùng hỗn hợp gồm 1/3 dầu lanh, 1/3 dầu thông và 1/3 sơn bóng để tạo ra màu trong suốt. Bạn có thể dùng hỗn hợp này pha với bất kỳ màu nào để tạo ra màu xuyên thấu trên sơn khô.^[2]
- Dùng thuật vẽ chấm để tạo ra những chấm nhỏ. Dùng cọ với đầu lông từ sợi tự nhiên (cọ khô sẽ hiệu quả hơn) và chấm theo chiều dọc trên vải canvas. Bạn có thể chấm chồng lên nhau để tạo ra vật thể mờ đục.
- Dùng dao trộn sơn dầu để sơn. Phương pháp này thích hợp khi vẽ tranh phong cảnh và tạo ra chuyển động trên vải canvas. Xúc một ít sơn vào mép dưới của đầu dao và quét ngang trên vải canvas để tạo ra những lớp sơn dày.